سند تحول بنیادین آموزش و پرورش به عنوان شناسنامه فرهنگی و تربیتی کشور، به قصد ایجاد تحول همه جانبه و بنیادین در ارکان و ابعاد نظام تعلیم و تربیت کشور تدوین شده است. عدم اجرای آن طی سال­های متمادی، باعث سرگردانی و پا لرزانی آموزش و پرورش شده و نهایتا خروجی های تعلیم و تربیت، ویژگی­های دانش آموزان تراز جمهوری اسلامی ایران را نداشت. خیلی از ضایعات حوزه های اخلاقی و تربیتی و به دنبال آن، آسیب­های فرهنگی- اجتماعی متعدد، محصول چنین آسیب عظیمی است و مسئولیت آن، متوجه مدیرانی است که در طول سالیان، اختیار نظام تعلیم و تربیت کشور را به عهده گرفته­اند ولیکن برای اجرای سند به طور راست قامت و استوار به میدان نیامدند. بدون شک، این ابر آسیب در دانش آموزان، آسیب های خرد چند جانبه اعتقادی، اخلاقی، اجتماعی، سیاسی و غیره را دامن زد و حاصل آن، در رویدادهای گوناگون، از جمله مشکلات پاییز سال 1401 مشاهده گردید. این واقعیت، قابل انکار نیست که دشمن از نقاط ضعف ما رسوخ می کند و با نقاط قوت و هوشیاری ما ناکام می ماند.

حیات طیبه، کانون سند تحول بنیادین است. اصولا قصد نهایی سند، به وجود آوردن شرایطی است که در آن، حیات پاک برای دانش آموزان شکل بگیرد و شهروندان، شایسته این نظام تربیتی شوند. در مولفه های گوناگون سند، حیات طیبه حضور دارد و در صورت تحقق آن، تغییرات اساسی در رفتار متربی بروز و ظهور پیدا می­کند. شاکله معنوی که با تربیت اسلامی و تعلیم مبتنی بر حیات طیبه در وجود دانش آموزان شکل می­گیرد، عامل بازدارنده او از بسیاری آسیب­های فردی و اجتماعی است. چنانچه این مبنا را بپذیریم که نوعا انسان­ها به اندازه ظرفیت خود در عرصه های حیات حاضر و ظاهر می­شوند، می­توان پذیرفت که با تحقق حیات طیبه، راه نفوذ خیلی از ناپاکیها بسته می­شود و خیلی از پاکی­ها و پاکسازی­ها در رفتار افراد نمایان می­شود. بی تردید، در این بحث، هدف آن نیست که اجرای سند را تنها وسیله و راه مقابله با آسیب­ها تلقی کنیم و سایر عوامل را نادیده انگاریم. بلکه قصد آن است که گفته بشود اگر نظام تعلیم و تربیت، بر پایه سند تحول سامان یابد، بخش عمده نابسامانی­ها رخت بر­می­بندد و از خیلی آسیب­ها پیشگیری می­شود.